Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 11, Sayı 80  2023/1  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Yurdagül KILIÇ GÜNDÜZ

NO Makale Adı
1674562907 ÇAĞDAŞ TÜRKİYE SANATININ FEMİNİST ÖZNELERİ VE TOPLUMSAL CİNSİYET OLGUSU ÜZERİNE HERMENEUTIK BİR YAKLAŞIM

Eril baskının hâkim olduğu toplum düzeninde, kadının eşit hak ve özgürlüklere erişmek amacına dayalı bir mücadele alanı olarak karışımıza çıkan, aynı zamanda kadının toplumdaki yerini ve haklarını iyileştirmeyi amaçlayan feminizm olgusunun sistematik temelleri 18. yüzyılda kendini göstermeye başlamıştır. Kadının gerek özel alanda gerekse kamusal alanda hissettiği baskının önüne geçmeyi sağlayan feminizm, 20. yüzyılın ikinci yarısında sanatsal yaratımın da odak noktası haline gelmiştir. Türk sanatının çağdaşlaşma evresinde karşımıza çıkan feminist hareketler, sanatta bir kimlik olarak kadının varlığını görünür kılmıştır. 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren belirgin bir şekilde kendini gösteren kimlik olgusu, özellikle kadın sanatçılar tarafından irdelenmiş olup feminist bakış açısıyla ele alınmıştır. Gülsün Karamustafa, Nur Koçak, İpek Duben, Şükran Moral, Nil Yalter, Canan Şenol, Nezaket Ekici gibi önemli feminist sanatçılar, sanatsal yaratımlarında eril zihniyetin hakimiyetini, kadın kimliği ve bedeni üzerinden ele alarak toplumsal cinsiyet üzerine birçok performans üretmiştir. Kadın bedenine olan yabancılaşmayı gözler önüne seren Türk feminist sanatçıların; toplumsal cinsiyet, kimlik, beden, kültür, siyaset, din gibi muhalif konulara odaklandığı görülmektedir. Yapılan bu araştırmanın amacı, Türkiye’de feminist kuram bağlamında varlık gösteren sanatçıların gözünden toplumsal cinsiyet okuması yapmaktır. Araştırma kapsamında sanatçıların sanat pratikleri hermeneutik çözümleme (yorumbilimsel) yöntemiyle ele alınarak toplumsal cinsiyet ekseninde değerlendirilmiştir.
Anahtar sözcükler: Çağdaş Türkiye sanatı, feminizm, toplumsal cinsiyet, hermeneutik