Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 10, Sayı 79  2022/12  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Refia Anıl AĞRILI, Seden ODABAŞIOĞLU, Erdal ATABEK

NO Makale Adı
1671617909 YAPI ELEMANLARININ ÖNCELİK SIRALAMASI VE SEMBOLİK ANLAMLARIYLA İNSANLARIN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN İLİŞKİLENDİRİLMESİ

Yapı, strüktürel elemanlar (temel, döşeme, kolon, kiriş, merdiven, duvar, çatı, pencere, kapı) ve tasarım elemanları (çizgi, biçim, form, alan-boşluk, doku, malzeme, mobilya, renk-ışık) olmak üzere pek çok unsurun bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Bu çalışmada yapıyı oluşturan tüm elemanların sembolik anlamları ve bu anlamların insanların kişilik özellikleri ile olan ilişkisi araştırılmıştır. Buna ek olarak bir bütünün (yapının) parçaları olan bu elemanların önem sırası araştırılmış, bununla bağlantılı olarak kişilerin önem verdiği değerlerin sıralaması ortaya çıkarılmak istenmiştir. Tasarım ve Davranış dersi kapsamında iç mimarlık öğrencileri ile yapılan anket çalışmasına 32 kişi katılmıştır. Ankette “Bir yapının elemanlarını önem sırasına göre sıralayınız. (5 eleman) Bu elemanların sizin için sembolik olarak neyi ifade ettiğini belirtiniz.” ve “Siz bu elemanlardan hangisi olmak istersiniz? Neden?” soruları cevaplandırılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Verilen cevapların analizi sonucunda yapı elemanlarının içerisinde en önemli olarak görülen temel olmuştur. Bunu sırasıyla çatı, duvar, kapı ve pencere takip etmektedir. Anket cevaplarına göre temelin en çok yüzdeye sahip sembolik anlamı sağlamlık, çatınınki koruma, duvarınki koruyucu olma, kapınınki yenilik, pencereninki ise nefes aldırma olarak belirlenmiştir. Ankete katılan öğrencilerin %50 oranında pencere ve % 18,8 oranında kapı olmak istedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bunları merdiven, temel, çatı, taşıyıcı, tavan, malzeme ve renk takip etmektedir. Yapı elemanlarının önem sıralamasında son iki sırada yer alan pencere ve kapı elemanları en çok olunmak istenen elemanlar olmuşlardır. Bunların sembolik anlamlarına bakıldığında kişilerin özgür, şeffaf, nefes aldıran, iyi hissettiren, yeniliklere, deneyimlere, dış dünyaya açık ama aynı zamanda kontrollü, güvenilir ve korunaklı olmak istedikleri ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Yapı elemanları, psikoloji, sembolizm, çağrışım, anlam