El örgüsü şişler yardımıyla ipliğe ilmek formunun verilmesi, ilmeklerin yan yana ve üst üste yerleştirilmesiyle bir yüzey elde edilmesi esasına dayanmaktadır. Bu araştırma şimdiye kadar formu gibi taşıdığı anlamı da en az değişikliğe uğramış olan bir örme giysi olan 4 ikonik kazağın geçirdiği tarihsel süreci, ortaya koyduğu anlamı ve sahip olduğu estetik kodları tarihsel gelişimiyle açıklamak ve yün kazak olarak Türkçe’ye çevrilebilen “jersey” kelimesinin bağlamında tasarımda örme ürünlerin sunduğu sembolizmi derlemek, bir makale başlığı altında biriktirmek amacını taşımaktadır. Bunun için Aran, Fair Isle, Guernsey ve Gansey olarak bilinen kazakların bir dönem üzerinde taşıdığı kodların ortaya konması için giysinin içinde üretildiği ortamın değerlerinin, durumunun, ürünün yıllar içinde geçirdiği değişimin, etkileşimin incelenmesi sosyal ve kültürel kodların nesnel yönleri ile öznel yönlerinin açıklanması amaçlanmıştır. Unutulmamalıdır ki Tekstil tasarımcının koleksiyonlarını anlamlandıracağı bir kaynak da tarihsel okumalardır. Zira tarihsel okumalar tasarımcının ürünün biçimi-estetiği altında yatan anlamı ve işlevselliği çözmesine yardımcı olacaktır. Form ve malzeme olarak orijinaline uygun, semiyotik olarak farklılaşmadan, aynı estetik kodlarla bugüne kadar gelmiş olan kült ürünleri tekstil tasarımcısı tanımalıdır. Şüphesiz moda gibi sürekli devinimin olduğu bir ortamda varsa değişimin yönünü belirlemeli bir sonraki değişimi keşfetmelidir. Buna karşın burada olduğu gibi çok az bir değişim varsa ya da belirgin bir değişim yoksa değişmezliğin sırrını da keşfetmeye çalışmalıdır.
Anahtar Kelimeler: El örgüsü, kazak tasarımı, aran, fair isle, guernsey ve gansey
|