Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 10, Sayı 72  2022/5  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Vedat ÜNALDI

NO Makale Adı
1650278309 HALI, KİLİM VE DİĞER DÜZ DOKUMA ESER BAKIM, KORUMA VE ONARIM İLKELERİ*

İnsanoğlu, varoluşundan günümüze kadar hayatını idame ettirmek ve ihtiyaçtan kaynaklanan gereksinimlerini karşılamak amacıyla bir takım araç ve gereçler yapmış, yapılar inşa etmiştir. Bu eşya ve yapılar yapıldığı andan itibaren eskime ve yok olma sürecine girerler. Ortam şartlarına, kullanım şekline ve malzemesine göre bu eşya ve yapıların bozulma veya yok olma süreleri değişmektedir. Döneminin sosyokültürel yapısını yansıtan bu yapı veya eşyaların korunarak gelecek kuşaklara aktarılması, günümüz dünyasının da üzerinde önemle durduğu bir konu olmuştur. Kültürel miras olarak adlandırılan bu değerlerin ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların ortaya koyduğu ilke ve kararlar ile korunarak güvence altına alınması yönünde birtakım çalışmalar yapılmaktadır. Ortaya koyulan bu ilke ve kararlar, çoğunlukla mimari yapılar üzerinden ele alınırken halı, kilim ve diğer düz dokuma eserlerin korunması da bu ilkeler ışığında ele alınmaktadır. Yapısı, tekniği ve hammaddesi bakımından diğer eserlerden tamamen farklı olan dokumaların bakım, koruma ve onarımı konusunda bu alana özgü ilke ve önerilerin eksikliği, karar verme ve müdahale süreçlerini aksatmakta hatta bazı durumlarda da geriye dönüşü mümkün olmayan hasarlara neden olmaktadır. Bu bakımdan alana özgü ilkelerin hazırlanması önem arz etmektedir. Bu çalışmada, ulusal ve uluslararası kurumlara ait tüzük, kanun, kararlar ile ilgili alanda yapılan literatür taraması sonucu halı, kilim ve diğer düz dokuma eserleri kapsayıcı bakım, koruma ve onarım ilke önerileri hazırlanmıştır. Bu ilkeler, hazırlanırken bazı maddeler ilgili kaynaklardan dokumalara uygun tanımı sağlayacak şekilde de revize edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Halı, kilim, düz dokuma, koruma ve onarım ilkeleri, kültürel miras