Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 9, Sayı 59  2021/4  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Furkan Fahri ALTINTAŞ

NO Makale Adı
1617342399 ÜLKELERİN ÇEVRE PERFORMANSLARININ CODAS ve TOPSIS YÖNTEMLERİ İLE ÖLÇÜLMESİ: G7 GRUBU ÜLKELERİ ÖRNEĞİ

Ülkeler, çevre performanslarının farkındalığıyla çevre performanslarını geliştirecek stratejiler ve politikalar sağlayabilmektedir. Böylelikle ülkeler, çevre performanslarını artırarak kendi ekonomik gelişimlerine katkıda bulunabilmektedir. Dolayısıyla ülkelerin çevre performanslarının ölçülmesi büyük önem arz etmektedir. Çevresel Performans Endeksi (EPI) ülkelerin çevre performansları ölçülebilmektedir. EPI, çevresel sağlık ve ekosistem canlılığı olma üzere iki faktörden oluşmaktadır. Faktörleri çevre koruma bileşenleri, çevre koruma bileşenlerini ise çevre koruma değişkenleri oluşturmaktadır. Bu kapsamda araştırmanın iki amacı bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, G7 grubu ülkelerinin en son ve güncel olan 2018 yılı için çevre performanslarını EPI bileşenlerine ait değerler üzerinden CODAS ve TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemleri (ÇKKV) ile ölçmektir. İkincisi ise ülkelerin EPI değerlerinin en çok hangi ÇKKV yöntemi ile açıklanabileceğinin tespitini yapmaktır. Bulgulara göre, CODAS yöntemi ile ülkelerin çevre performanslarının sıralaması İngiltere, Fransa Japonya, Almanya, Kanada, İtalya ve ABD olarak belirlenmiştir. TOPSIS yöntemine göre ise bu sıralama İngiltere, Fransa, Almanya, Japonya, Kanada, İtalya ve ABD olarak tespit edilmiştir. Diğer bir bulguya göre ülkelerin EPI değerleri ile CODAS ve TOPSIS yöntemleri ile ölçülen değerler arasında anlamlı, pozitif yönlü ve çok yüksek ilişki olduğu görülmüştür. Bu sonuca göre, EPI’nin her iki yöntemle açıklanabileceği değerlendirilmiştir. Ayrıca araştırma kapsamında EPI’nın TOPSIS değerleri arasındaki ilişki değeri, CODAS yönteminden fazla olduğu için EPI CODAS yöntemine kıyasla TOPSIS yöntemi ile daha iyi açıklanabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Literatürde ülkelerin çevre performanlarını CODAS ve TOPSIS yöntemi ile ölçen bir araştırmaya rastlanılmaması açısından araştırma sonucu elde edilen bulgular gelecek çalışmalar için veri seti niteliği kazandığından dolayı söz konusu araştırmanın literatüre katkı sağladığı değerlendirilmiştir.


Anahtar Kelimeler: Çevre performansı, Çevresel Performans Endeksi, CODAS, TOPSIS