19. yüzyılın son çeyreğinde Francis Galton tarafından icat edilen kompozit fotoğraf tekniği, mirasını fotoğrafın icadından hemen sonraki yıllarda görülmeye başlanan yeni fotoğraf tekniklerinden almıştır. O dönem fotoğraflarını etkileyen yeni bakış açıları ve yeni imge üretimi bu tekniğin gelişmesine oldukça katkı sağlamıştır. Galton’un tekniğinde kullandığı çok katmanlı yapı tam olarak belirginlikten yoksun dikkat çekici bir yapı oluşturmuş ve bu teknik günümüzde birçok sanatçı tarafından kullanılmıştır. Sanatçıların analog/dijital teknikler yardımıyla gerçekleştirdiği bileşik portre üretimleri fotoğrafik gerçekliğe hem meydan okumakta hem de yeniliği ve sanatı kompozit fotoğrafın doğası gibi birleştirmektedir. Galton’un teknik üzerine yapmış olduğu çalışmalar, bugün dijital fotoğraf aracılığıyla oldukça gelişmiş bir fotoğraf pratiği alanı oluşturmaktadır. Galton’un fotoğrafik portreler aracılığıyla yaratmış olduğu çok katmanlı etkinin izleri Lewis Hine’ın çocuk işçilerinde, Ludwig Wittgenstein’in aile portresinde, Wanda Wulz’un kedi portresinde, William Wegman’ın aile birleştirmelerinde, Nancy Burson’un 1980’lerde gerçekleştirdiği bileşik portre denemelerinde, Thomas Ruff’un Andere Portrait çalışmasında, Booby Neel Adams’ın ‘Family Tree’ projesinde, Daniel Gordon’un kolajlarında, Ken Kitano’nun ‘Portraits of Our Face’ adlı çalışmasında ve Idris Khan’ın ‘Nicholas Nixon’s Brown Sisters’ gibi eserlerde görülmektedir. Galton’un portrelerinin katmanlarında dolaşan ruh analog/dijital teknikler aracılığıyla hem estetik hem de teknik açıdan değişime uğramış, daha birleştirici ve derleyici bir boyuta geçiş yapmıştır. Bu makale Francis Galton’un fotoğraf tekniğinin tarihsel süreç içerisinde portre çalışmalarına olan etkisini araştırmayı amaçlamaktadır.


Anahtar Kelimeler: Fotoğraf, sanat, portre, kompozit fotoğraf