Orta Asya’nın doğusundan batısına kuzeyinden güneyine göçebe ya da yarı-göçebe bozkır hayatı yaşayan İslam öncesi Türkler, geniş bir alana yayılmış ve boylar halinde yaşayarak, kendilerine has bir kültür oluşturmuşlardır. Bir toplumda kültürel değerleri önemli ölçüde yansıtan eserler içerisinde giyimde kullanılan unsurlar en ön plandadır. Maddi kültür unsurları içinde yer alan kemerler, tarih sürecinde Türk kültürü hakkında önemli bilgiler aktarmaktadırlar. Kemerin taşıdığı ortak ve özel sanat anlayışı ile Türk topluluklarında önemli bir bağ kurduğu düşünülür. Bu çalışmada İslam öncesi Türklerde; kemer ve kemer tokalarının türleri, işlevleri, yapım malzemeleri, süslemeleri, işçiliği ve kemer kuşanma ile ilgili çeşitli deyişlerden bahsedilmiştir. Ayrıca kemerin İslam öncesi Eski Türk toplulukları arasında yer alan İskitler, Göktürkler, Hunlar, Avarlar ve Uygurlarda; kullanım alışkanlıkları, özellikleri ve sosyal statülerine kattığı anlam açısından incelenmiştir. Çalışmada, alanyazına ilişkin ikincil kaynaklar taranmış kemer ile ilgili tarihi doküman ve görseller incelenmiş ve o döneme ait eserlerin bilgileri bir araya getirilerek değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: İslam öncesi Türkler, kemer, kayış, kuşak, giyim, giyim kültürü