19. yüzyıl Türk resim sanatında önemli bir yere sahip olan Hoca Ali Rıza, günlük yaşamdan sahnelere, dar sokaklara, ahşap evlere ve manzara görünümlerine yer verdiği eserlerinde realist bir yol izlemektedir. Daha detaycı olan yağlı boya resimlerinde ise doğadan birebir gözlemleyerek oluşturduğu etüdler dikkat çekmektedir. Eserlerinde konu çeşitliliği açısından dış mekan çalışmalarının yanı sıra iç mekan çalışmalarına da yer vermektedir. Bu sebeple 19. yüzyıl Osmanlı toplumuna ait ev ve kültür dilinin tanınmasına da öncülük etmektedir. Asker ressam kökenli olan Hoca Ali Rıza resim çalışmalarının yanı sıra eğitmenlik görevlerinde de bulunarak birçok ressam yetiştirmiştir. Sağlam desen diliyle eserlerini kurgulayan sanatçı, eskiz ve desenlerinde rahat ve gözlemci bir dil kullanmaktadır. Birkaç çizgiyle hareketi yakalayabildiği, etkili bir dil oluşturduğu kara kalem ve sulu boya çalışmalar üretmiştir. Araştırmada Hoca Ali Rıza’nın genel üslubuyla birlikte ağırlıklı olarak desen çalışmaları ve desen çalışmalarındaki konu içeriklerinin incelenerek değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Türk resmi, Hoca Ali Rıza, realizm, desen, üslup
|