Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 8, Sayı 50  2020/7  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Serdal SEVEN, Gökçen İLHAN ILDIZ

NO Makale Adı
1592995712 TAMAMLANMAMIŞ OYUNCAK BEBEK AİLESİ HİKAYELERİ ÖLÇEĞİ TÜRKİYE ÖRNEKLEMİ ARAŞTIRMALARINDA 6 YAŞ ÇOCUKLARININ BAĞLANMA DURUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu araştırmada, Türkiye’de “Tamamlanmamış Oyuncak Bebek Ailesi Hikayeleri Ölçeği (TOBAH)” kullanılarak gerçekleştirilen çalışmalarda 6 yaş çocuklarının bağlanma biçimlerinin tespit edilmesi ve Türkiye’de konuyla ilgili durum değerlendirilmesinin yapılması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda çocukların bağlanma ortalama puanları ve bağlanma biçimlerinin dağılımı, örneklemlerin ülkemizdeki hangi şehir ve bölgelerden seçildiği, bağlanmayla ilişkisi incelenen değişkenler ve bu değişkenlerden bağlanma ile pozitif ve negatif yönde ilişkisi tespit edilen değişkenlerin neler olduğu sorularına yanıt aranmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden olan durum çalışmalarından doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örnekleme yöntemi ise amaçsal örnekleme stratejilerinden ölçüt örnekleme yöntemidir. Belirlenen ölçütlere uygun olarak 2006 ile 2020 yılları arasında yayınlanmış 17 çalışmaya ulaşılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak belirlenen çalışmalar 5 aşamalı içerik analizine tabi tutulmuştur. Yapılan analizler sonucunda; çalışmalarda belirlenen bağlanma ortalama puanlarından en düşük puanın 14.20, en yüksek puanın 23.96 ve 17 çalışmanın ortalama bağlanma puanının 20.63 olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya dahil edilen 17 çalışmanın 16’sının ortalama bağlanma puanının “kaçınmalı” bağlanma stili puan aralığında, 1 çalışmanın ise ortalama bağlanma puanının “düşmanca/negatif” bağlanma stili puan aralığında olduğu, negatif/ düşmanca olarak belirlenen araştırma dışındaki çalışmaların puanlarının 4 puan ranjında değiştiği ortaya konulmuştur. Bununla birlikte örnekleme dahil edilen çalışmaların Türkiye’nin yedi bölgesinde yapıldığı belirlenmiştir. TOBAH ile anlamlı korelasyonel ilişkisi tespit edilen değişkenler incelendiğinde, bağlanmanın 15 değişkenle pozitif ve 10 değişkenle negatif ilişkisi içerisinde olduğu ortaya çıkmaktadır. Bağlanmayla pozitif yönde ilişkisi tespit edilen değişkenler; pro-sosyal davranışlar, okula uyum becerileri, kız çocuklarının lehine cinsiyet, anne ve baba eğitim düzeyi, ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, aile işlevleri, anne ve babalarla olan ilişkiler, benlik saygısı, bilişsel soyutlama becerisi ve bilişsel esneklik, oyun davranışları, duygu düzenleme becerileri, anne ilgisi ve şefkatidir. Bağlanmayla negatif yönde ilişkisi tespit edilen değişkenler ise saldırganlık, asosyal davranışlar ve uyum problemleri, akranlar tarafından dışlanma, korku/kaygı, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, annenin uyguladığı fiziksel ve duygusal ceza ile yalnızlık ve memnuniyetsizliktir.
Anahtar Kelimeler: TOBAH, bağlanma, 6 yaş, Türkiye