Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Sayı 8, Sayı 52  2020/9  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Yakup GELİR

NO Makale Adı
1591131978 TURGUT UYAR’IN “TOPLANDILAR” ŞİİR KİTABINA TEMATİK BİR YAKLAŞIM

20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ortaya çıkan İkinci Yeni şiir anlayışı, birçok tartışmayı beraberinde getirmiştir. Şiir toplulukları, sanatçı ve eleştirmenlerin küçük bazda farklı yaklaşımları olsa da genel anlamda Türk şiirinde ittifak ettikleri; alışılagelen ve kabul gören bir şiir anlayışı mevcuttur. Buna dair tartışmalar olsa da bunlar sanatsal bağlamda daha çok mikro düzeyde gerçekleşmiştir. Fakat İkinci Yeni ile birlikte şiirde içerik ve biçim etrafında gelişen ciddi tartışmalar söz konusu olmuştur. İkinci Yeni şairleri, kendilerine yöneltilen ütopik sanatsal konformizm suçlaması karşısında, şiirlerini daha muhkem örmeye çalışarak, muhteva ve formda yaptıklarını gerekçelendirerek cevap vermeye çalışmışlardır. Bu tartışmalar ekseninde Türk şiirinde gerçekleşen değişim ve dönüşümde adı anılanlardan biri Turgut Uyar’dır. Dünyanın En Güzel Arabistanı kitabıyla İkinci Yeni şiir anlayışı ile örtüşen şiir çizgisi diğer yapıtlarıyla devam eder. Bunlardan biri 1974 yılında yayımlanan Toplandılar isimli eseridir. Birçok temanın yer aldığı yapıtta; kentleşme, doğa, duyarlılık, yalnızlık, geçmiş, yolculuk ve toplumdaki eşitsizlik öne çıkan izleklerdir. Çağın ve getirdiklerinin sorunsallaştırılması bağlamında, sözü edilen temaların oluşturduğu anlam dünyası tahlil edilmeye çalışılmıştır. Bu yaklaşımın öncelenmesi, sanatçının eserine tematik bir perspektiften bakmayı gerekli kılmıştır. Bu çalışmada tematik bir yaklaşım benimsenerek, belirtilen izlekler çerçevesinde eserdeki söylem ve anlam katmanlarının açığa çıkarılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Turgut Uyar, İkinci Yeni, şiir, tematik yaklaşım, kentleşme, doğa