Öğretmenler, 1960’lı yıllardan itibaren kendi politik görüşleri doğrultusunda sendika ve dernekler kurarak örgütlenmişlerdir. Bu dönemde faaliyet gösteren İlkokul Öğretmenleri Sendikası (İLK-SEN) ve Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) gibi öğretmen sendikalarının amacı, millî eğitimde sosyalist bir düzenin kurulmasını sağlamaya çalışmak olmuştur. Türk toplumunun beklentilerinin yalnızca sosyalist düzenin varlığı hâlinde karşılanabileceğini belirten bu örgütler, hem öğretmenlerin sosyo-ekonomik haklarını savunmak, hem de ülkede bir sosyalist düzen kurmak adına çeşitli eylemlerde bulunmuşlardır. Söz konusu sendikaların faaliyetlerine tepki duyan MÖB’ün kuruluş amacı ise bir sınıfın diğer sınıfa üstün gelmesi şeklinde tezahür eden sosyalist düzenin Türkiye’de hâkim kılınmasını engellemektir. MÖB’ün savunduğu sistem ise tüm sınıfların birbiriyle dayanışma içinde olduğu bir toplum tesis edilmesidir. Bu düzenin gerçekleştirilmesi için ise toplum ve eğitim hayatında manevi ve millî değerlere bağlılığın artması ve bu değerlerin desteklenmesi gerekmektedir.
AP’nin iktidarda olduğu 1965-71 yılları arasında, sağ ve sol görüşleri temsil eden siyasi partiler, öğretmen sendikalarının faaliyetlerinde de başat bir rol üstlenmişlerdir. Bu nedenden ötürü sendikalar, siyasi partilerin birer yan kuruluşu hâline gelmiştir. Bu öğretmen sendikalarının politik ortama dâhil olması ise asıl amaçlarından uzaklaşmalarına neden olmuştur. Çalışmada AP’nin iktidarda bulunduğu 1965-1971 yılları arasında öğretmen sendikalarının eğitim sistemi ve öğretmenlik mesleğine ilişkin faaliyetlerinin bir değerlendirmesinin yapılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yapılan çalışma kapsamında, 1965-1971 yılları arasında ulusal gazeteler (Hürriyet, Cumhuriyet, Tercüman) taranmış, öğretmen sendikalarına ilişkin haberlerin analizinde betimsel analiz ve doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Bu gazeteler “ölçüt örneklem” yöntemine göre amaçlı olarak seçilmiştir. Veriler, her üç gazeteye ilişkin arşivlerden alınmıştır. Haberleri seçerken öğretmen sendikalarının eğitimle ilgili kısımlarının alınmasına dikkat edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Adalet Partisi, Öğretmen Sendikaları, Eğitim Sistemi, Öğretmenlik Mesleği, Türk Basını
|