Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 6, Sayı 28  2018/9  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Bahar SARIBOĞA

NO Makale Adı
1532947263 ANTİK YUNAN MİTOLOJİSİNDE “PAN” KARAKTERİNİN BATI MÜZİĞİ BESTECİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ


Batı kültür ve sanat hayatını şekillendiren Antik Yunan mitolojisi; edebiyat, resim, heykel, tiyatro ve felsefenin yanı sıra müzikte de kendine yer bulur. Mitolojide yer alan düşünsel ve duygusal olaylar müziğin de ham maddesi olarak kabul edilir. Müzik ve mitoloji Antik çağdan günümüze dek birbirleriyle sık sık anılır. Yunan mitolojisinde müziğe ilişkin öykülere rastlamak mümkünken, besteciler de mitolojik öyküleri yapıtlarında işlemişlerdir. Bu çerçevede Floransa’da 16. yüzyılda Yunan tragedyalarını yeniden canlandırmak amacıyla yapılan girişimler ile Antik Yunan mitolojisindeki karakterler müzikte yerini opera vasıtasıyla almaya başlamıştır. Müzikte etkileri görülmeye başlanan Yunan mitolojisinin örnekleri operanın yanı sıra çalgı, bale, oda ve orkestra müziği türleri ile kendini göstermeye başlamıştır. Özellikle 19. yüzyılda ortaya çıkan; programlı müzik, izlenimci müzik, müziksel ilkelcilik, rastlamsal müzik gibi akımların etkisiyle Yunan mitolojisini anlatan eserler günümüzde de fazlasıyla görülür. Müzik çalışmalarında bestecilerin ilgisini çeken mitolojik figürlerden biri de Yunan mitolojisinde yarı insan yarı keçi görünümlü “Pan”dır. İcat ettiği pan flüte diğer adıyla syrinxe adını vermiştir. Cinsel gücü ve korku (Pan-ic) sözcüğünü temsil eder. Bu çalışmada Antik Yunan mitolojisi karakterlerinden biri olan Pan’ın geçmişten günümüze müziğe yansıyan özellikleri, besteciler üzerindeki etkisi ve müziğe yansıyan çalgı, vokal, opera, bale, oda ve orkestra müziği türlerinden örnekler açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Pan, müzik, Antik Yunan, mitoloji