Uygarlık tarihinde oluşturulmuş siyaset kuramları, toplumsal sınıflar arasında toplumun nasıl yönetileceği konusundaki çekişmelerin bir ürünüdür. Mezopotamya uygarlığından başlayarak çeşitli siyaset kuramlarının oluşumunda ve yaşama geçirilmesinde en az söz sahibi olanlar, sırasıyla köleler, köylüler ve işçilerden oluşan alt sınıflar olmuştur. Güç ve sermayeden yoksun toplumsal kesimlerin tarihsel bir edilgenlik içinde olması beklenebilir bir sonuçtur. Bununla birlikte emeğe dayalı toplumsal kesimlerin uygarlık tarihi içinde şöyle belirleyici işlevleri bulunmaktadır: Güçlü toplumsal sınıfların siyaset kuramlarını yaşama geçirebilmeleri, alt toplumsal sınıfların desteğini sağlayabilmeleriyle gerçekleşebilmiştir. Köleler, köylüler ve işçilerin desteğini sağlayabilen toplumsal sınıflar, diğer güçlü sınıfları geriletebilmişler ve kendi siyaset kuramlarını yaşama geçirebilmişlerdir. Bu desteğin ölçütü ise idealler değil, öncelikle maddedir. Toplumsal yapı, öncelikle maddi bir gerçeklik temelinde oluşur. Alt sınıfların ekonomik gönencini yükselten ve onların siyasal katılımını sağlayabilen öğretiler geniş destek bulabilirken; ekonomik ve siyasal anlamda alt sınıfları içine almayan öğretiler zayıflamış ve karşısındaki öğretiye yenilmiştir. Bu makale, yukarıdaki tezin uygarlık tarihi içinden beş toplumsal olay yoluyla örneklendirilmesini içermektedir. En açık örnekler olarak Roma uygarlığı, Protestan reformu, Fransız, Rus, İran ve Küba devrimleri ele alınmıştır. Bütünüyle literatür taramasına dayalı çözümleme yöntemi benimsenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Siyaset Sosyolojisi, Tarihsel Materyalizm, Toplumsal Değişme