Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 5, Sayı 12  2017/4  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Utku ŞENDURUR, Semra KARACAER

NO Makale Adı
1488879578 ÜÇLÜ SORUMLULUK RAPORLAMASI: BIST 100 ENDEKSİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

John Elkington 1997 yılında kurumsal sosyal sorumluluk raporlamasını ileriye taşımış ve adına Üçlü Sorumluluk Raporlaması(ÜSR) demiş ve bu kavram literatüre yeni bir kavram olarak girmiştir. Üçlü sorumluluk raporlamasının üç boyutu vardır. Bunlar raporlamanın ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarıdır. Bu çalışmada bu üç boyut, üçlü sorumluluk raporlaması kavramı dahilinde irdelenerek, Borsa İstanbul(BİST) 100 endeksinde işlem gören işletmelerin faaliyet ve varsa sürdürülebilirlik raporlarına bakılıp, üçlü sorumluluk raporlaması puanları belirlenmiş, daha sonra çoklu regresyon analizi yardımıyla üçlü sorumluluk raporlaması puanları ile belirlenen değişkenler arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Ayrıca t-testi ve ANOVA gibi yöntemlerle de, belirlenen değişkenlerin grupları ve ek olarak da işletmelerin ana faaliyet konularına göre bölümlenmiş grupları arası anlamlı bir fark olup olmadığına bakılmıştır. Çalışmada üçlü sorumluluk raporlaması puanları ile ilişkisi olması beklenen 10 tane bağımsız değişken kullanılmıştır. Bunlar, sektör, büyüklük, ülke menşei, sahiplik yapısı, denetçi tipi, işletme tipi, kaldıraç oranı, likidite, karlılık ve yaştır.. Çalışmada regresyon analizine göre ortaya çıkan sonuçlarda bağımlı değişkenler olan üçlü sorumluluk raporlaması puanları ile sektör, sahiplik yapısı ve işletme tipi arasında anlamlı bir ilişki bulunamazken, büyüklüğün orta düzeyde pozitif, ülke menşeinin düşük düzeyde pozitif, denetçi tipinin kısmen orta düzeyde pozitif, yaşın orta düzeyde pozitif, likiditenin düşük düzeyde negatif, kaldıraç oranının orta düzeyde pozitif ve karlılığın orta düzeyde pozitif bir ilişkisi olduğu saptanmıştır. Çalışmada veriler normal dağılmadığı gözlemlenmiş ve kukla değişkenler ile bağımlı değişkenler arasında anlamlı bir fark olup olmadığını bulmak için t-testinin parametrik bir test olmayan karşılığı olan Mann Whitney U testi yapılmıştır. Uluslararası ve ulusal işletmeler (ülke menşei) ile 4 büyük denetçi tarafından denetlenen ve denetlenmeyen işletmeler (denetçi tipi) arasında anlamlı bir fark bulunurken; yüksek ve düşük profilli işletmeler (sektör), aile işletmeleri ve aile işletmeleri olmayan işletmeler (işletme tipi) ile kamu ve özel sektör işletmeleri (sahiplik yapısı) arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Çalışmadan ortaya çıkan bir diğer sonuç ise, ana faaliyet alanı grupları arasında istatistiki olarak anlamlı bir fark olmadığıdır.

Anahtar Kelimeler: Üçlü Sorumluluk Raporlaması, BIST100, Faaliyet Raporları, Regresyon, ANOVA, T-test