İnsanlık tarihi boyunca insanlar duygu ve düşüncelerini farklı biçimlerde dışa vurarak onları yöntemlerle kalıcı kılmışlardır. Mağara dönemi resim ve çizim örnekleri, insanların duygu ve düşüncelerini dışa vurmak ve bir tür iletişim kurmak etkinliği olarak bilinirler. Mağara dönemi tasvirleri, ilk anlatımcı örnekler olarak kabul edildiğinden, illüstrasyon alanının da bu kapsamda değerlendirilmesi yerinde olacaktır. Geçmişi bu denli eskiye dayanan illüstrasyonun dünyada farklı kültürel ortamlarda ve farklı amaçlar doğrultusunda yapılarak bu günkü seviyeye geldiğini söylemek mümkündür. Genellikle resim sanatı içinde gelişimini sürdüren illüstrasyon, uzunca bir süre özel ve bağımsız bir alan olarak anılmasa da, tarih boyunca pek çok kültürde işlevsel özeliği ile öne çıkan bir alan olmuştur. Bu alan özellikle modern sanat hareketlerinin başladığı yirminci yüzyıl ile birlikte, yeni bir anlatım tarzı olarak, görsel tasarım alanının en çarpıcı örneklerini yansıtmıştır. Yirminci yüzyılın başlarından bu yana illüstrasyonun giderek çeşitlendiği, uygulama alanlarının arttığı, sanat kurum ve kuruluşlarında bağımsız bir alan olarak geliştiğini söyleyebiliriz. Bu süreçte, dünyada en hızlı gelişen ve örnekleriyle en zengin alan olarak öne çıkan illüstrasyonun, batı ülkelerine göre; Türkiye’deki gelişimi daha geriden gelse de modern anlamdaki tasarım örneklerinin kalıcılığını, Cumhuriyet dönemi ile başlatmak yanlış olmayacaktır. Günümüzde dijital çağın sağladığı teknik olanakların ve uygulama alanlarının çeşitliliği neticesinde Türkiye’de de illüstrasyonun giderek zengin bir üretim potansiyeline kavuştuğunu belirtmek mümkün olacaktır. Bu çalışmada, Türkiye’de illüstrasyonun tarihsel süreçte, beslendiği kültürler, etkilendiği sanat alanları, gelişim evreleri, birikimi, işlevsel veya sanatsal üretim açısından plastik sanatlar içindeki yeri ve önemi irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: İllüstrasyon, görsel tasarım, minyatür