Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 7, Sayı 33  2019/2  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Necmettin YAĞCI

NO Makale Adı
1548075040 ANKARA GÜVEN ANITI'NIN TOPLUMSAL VE FİZİKSEL AÇIDAN ÇEVRE İLE İLİŞKİSİ

Cumhuriyet döneminin yeni kent anlayışı içinde, parklar ve meydanlar, kamusal yaşamın önemli merkezleri olarak ortaya çıkar. Bu alanlara ek olarak, anıt ve heykeller de konmuştur. Söz konusu alanlar; İstiklal Savaşı, Cumhuriyet, çağdaşlık ve laikliğin birer göstergesi olmuştur. Anıtların çoğu figüratif olmakla birlikte, sembolik olarak, dini ve siyasi amaçlarla oluşturulduğu gözlenmektedir. Siyasi önderler, kültür ve bilim insanlarının yer aldığı bu anıtlardan biri de Güven Anıtı’dır. Güven Anıtı, Türk ulusunun polise ve jandarmaya olan güvenini betimleyen bir kompozisyondur. Güven Anıtı, Ankara'da Kızılay Meydanı’ndadır. Anıtın bulunduğu bu mekan insanların bir araya geldiği ve kültür alışverişi yaptığı bir alandır. Bu alanda gerçekleştirilen etkinliklerde mekana ve çevreye ilişkin toplumsal imgeler oluştururlar. Bunun dışında anıt, kent ölçeğinde özgün belirleyici kitlelerce paylaşılan bir referans noktasıdır. Cumhuriyet başkenti Ankara’nın en önemli özelliklerinden biri, belirlenen alanlarda gerçekleştirilen anıt heykel uygulamalarıdır. Cumhuriyetin ilk yıllarında, iktidar tarafından ideolojik bir araç olarak görülen Cumhuriyet mimarisi ve sanatı, rejimi temsil etme görevi üstlenmiştir. Erken Cumhuriyet yıllarında yaratılan yeni kent anlayışı içinde yer alan anıtların, en önemli işlevi; Türkün, ulus devlet anlayışının, çağdaşlığın ve Cumhuriyet değerlerinin göstergesi haline dönüşmüş olmasıdır. Bu anıtlarda önemli diğer bir gösterge de fiziksel özellikleri ile bir takım ilkeler doğrultusunda tasarlanıp yerlerine konmasıdır. Anıtlar, evrensel sanat anlayışına uygun olmalıydı. Bu ilkeler; birlik, oran, ölçek, uyum, denge, simetri, ritim ve zıtlıktır. Bunlar gözönünde bulundurularak diğer bir işlevi yerine getirmelidir. Güven Anıtı, sanatsal ifade yoluyla fiziksel çevreyi, insan ve toplumsal bakış açısı ile duygu ve düşünceleri değiştirmek ve birleştirici etki yapmak gibi işlevsel bir rol üstlenerek mekansal bir imge oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: anıt, heykel, Güven Anıtı, kamusal alan