Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 7, Sayı 38  2019/7  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Özlem GÜRPINAR

NO Makale Adı
1547719830 ÇAĞDAŞ SANATTA NESNELERİN TİCARİLEŞTİRİLMESİ SORUNSALI: JEFF KOONS ÖRNEĞİ

Sanat, dönemsel gelişmelerle aynı doğrultuda ilerlemekte ve değişmektedir. Sanatçılar, sanat eserlerinde endüstriyel-teknolojik ve gündelik üretim malzemelerini kullanarak meta ve kitsch gibi kavramları sanatın alanına almışlardır. Bununla birlikte sanatın maddi açıdan kullanılmasının yolu da açılmıştır. Kübizmle kolajın ve gündelik malzemelerin yavaş yavaş sanata girişi, Dada ile hazır nesnenin kullanımı, Fütürizmle makine ve hızın varlığının vurgulanması, ilerleyen dönemlerde sanat yapıtının tuvalden uzaklaşacağının belirtisidir. Özellikle avangard bir akım olan Dada, sanatın özerkliğini ve sanat eserinin varlığını ticari anlamda sorgulamaya itmiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra sanayinin gelişmesi ile ortaya çıkan Pop Art’ın, seri üretim objelerini sanat yapıtı olarak sunması ve teknolojiyle birlikte gelişen Kinetik Art, Pop Art gibi akımların teknolojiyi kullanması sanatın kapsamını genişletmiştir. Çağdaş sanat içerisinde sanat yapıtının bariz şekilde ticarileştirilmesi, sanat toplumu içerisinde tartışmalara sebep olmuştur. Yukarda bahsedilen gelişmeler çağdaş sanatta ifade alanının özgürleşmesine sebep olurken, Jeff Koons gibi sanatçılar da yaptığı işlerdeki sanat simsarlğı nedeniyle eleştirel noktada yerini almaktadır. Araştırmanın amacı, Koons’un sanat pratiklerini nasıl ticari bir araca dönüştürdüğünü incelemektir. Makalede; sanat yapıtı olarak sunulan bayağı nesnelerin yani, tüketim objelerinin kullanılması ve sanatçıların bunları kullanarak maddi bir kâr elde etmesi irdelenmiştir. Tüketim faktörü ve seri üretim sanat yapıtına aşılanmış ve estetik algı arka plana itilerek sanat-meta ilişkisi ön plana çıkarılmıştır. Bu sorunsallar, sanatçılar üzerinden ifade edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: tüketim, çağdaş sanat, seri üretim, Kitsch, sanat-meta ilişkisi